ABC wyceny przedsiębiorstwa.

Trudny temat, nie dla każdego, jednak dla inwestora czy właściciela podstawowy.
Decyzja o zakupie przedsiębiorstwa lub jego sprzedaży zawsze wiąże się z wyceną.
Wiedza w tym zakresie potrzebna jest również przy połączeniu lub podziale spółek, likwidacji bądź wniesieniu aportu. Inwestorzy giełdowi, osoby zarządzające funduszami również powinni posiadać wspomniane dane. Wycena przedsiębiorstwa istotna będzie w postępowaniu cywilnoprawnym, sprawozdawczości finansowej oraz weryfikacji zdolności kredytowej.
Na rynku usług świadczonych w zakresie wycen przedsiębiorstw można otrzymać wyceny zorganizowanych części przedsiębiorstw i pojedynczych aktywów według metodologii określonej przez standardy rachunkowości (tzw. testy na utratę wartości aktywów, zgodnie z MSR nr 36 oraz Krajowym Standardem Rachunkowości nr 4 Utrata wartości aktywów).
Wycena czy oszacowanie wartości przedsiębiorstwa zależy od wielu czynników m. in. od tego czy jest to podmiot długo istniejący na rynku czy też dopiero rozpoczynający swą działalność, czyli w tzw. wczesnej fazie rozwoju.

Założenia wyceny

Każdorazowo powinny jednak zostać określone podstawowe założenia wyceny i tak:
a/ czy będzie kontynuacja działalności,
b/ czy będzie likwidacja działalności w sytuacji, która nie zmusza nas do natychmiastowych działań,
c/ czy będzie likwidacja działalności w sytuacji, która zmusza nas do podjęcia natychmiastowych działań, aktywa powinny być sprzedawane w możliwie najkrótszym czasie,
d/ czy będzie likwidacja zbędnych aktywów, wchodząca w skład majątku przedsiębiorstwa.
Wycena przedsiębiorstwa nie jest uregulowana jednym aktem prawnym, mowa o niej jest m. in. w ustawie o rachunkowości określającej zasady wyceny aktywów i pasywów, wyróżniając między innymi kapitały własne jednostki, zaś Kodeks spółek handlowych zawiera wytyczne wyceny akcji oraz udziałów umarzanych (również w przypadku przeprowadzania procesów transformacyjnych przedsiębiorstw).

Przygotowywanie do wyceny pełnej

Podstawowym rodzajem wyceny przedsiębiorstwa jest wycena pełna, określająca wartość przedsiębiorstwa uwzględniając całość istotnych uwarunkowań i informacji dostępnych w procesie przygotowania. Natomiast w procesie oszacowania brane są pod uwagę wszelkie podejścia uznane przez wyceniającego za właściwe. W przypadkach braku dostępu do informacji źródłowych (np. wrogiego przejęcia lub konfliktu pomiędzy udziałowcami wycenianej spółki) zdarza się konieczność uproszczonej wyceny, jako wstępnie oszacowanej wartości przedsiębiorstwa, a kalkulacja wartości opiera się na niepełnym zakresie informacji, zaś procesy analizy i wykorzystywane procedury są zazwyczaj ograniczone. Przedsiębiorstwo ostatecznie może zostać wycenione w godziwej wartości rynkowej, wartości sprawiedliwej, wartości inwestycyjnej jak również wartości wewnętrznej.

Podsumowanie w formie raportu

Końcowym efektem wyceny przedsiębiorstwa powinien być pisemny raport, będący opinią o wartości przedmiotu wyceny wraz z prezentacją założeń stanowiących podstawę szacowania. Natomiast kwestie kluczowe dla przebiegu procesu wyceny powinny zostać przedstawione w jej założeniach.
Jeden ze sposobów wyceny przedsiębiorstwa zaczerpniętej z teorii finansów, oparty jest na założeniu, że wartość inwestycji równa się sumie zdyskontowanych przepływów pieniężnych, powyższe wymaga jednak dużej ilości założeń, wpływających na ostateczną wartość.

Różne metody wyceny

Rozróżniamy następujące metody wyceny wartości przedsiębiorstw : dochodową, majątkową, mieszaną, porównawczą – rynkową oraz niekonwencjonalną. Omówmy krótko każdą z nich, i tak:
– metoda dochodowa – najczęściej wykorzystywana, wykorzystuje często w ramach tej metody zdyskontowane przepływy pieniężne,
– metoda majątkowa – czyli ustalenie wartości przedsiębiorstwa na podstawie majątku netto, wartości majątku pomniejszonego o sumę zobowiązań,
– metoda mieszana – łącząca podejście majątkowe oraz dochodowe, opierająca się na założeniu że wartość przedsiębiorstwa z jednej strony określa wartość posiadanego majątku oraz determinuje zdolność do generowania przepływów pieniężnych,
– metoda porównawcza – częsta dla wyceny spółek, wiąże się z doborem odpowiedniej grupy spółek lub porównywalnych ich transakcji,
-metody niekonwencjonalne – stosuje się wówczas gdy inne metody są zawodne lub nieadekwatne od wycenianych podmiotów, przykładem może być metoda opcji realnych.